Lespakketten rond ‘Het jaar van de veranderingen’ en ‘het jaar van de onthullingen”.
In samenwerking met mijn uitgeverij Clavis heb ik lespakketten ontwikkeld rond mijn boeken ‘Het jaar van de veranderingen’ en ‘Het jaar van de onthullingen’. Ze kunnen in het derde en vierde leerjaar van het voortgezet onderwijs behandeld worden.
De pakketten zijn flexibel te gebruiken, het niveau en de opzet zijn altijd aan te passen aan specifieke omstandigheden.
In de twee boeken, een tweeluik, is het hoofdpersonage Astrid, een meisje dat te maken krijgt met een stiefvader die elke bodem van veiligheid en geborgenheid onder haar voeten wegslaat. Sinds haar zesde heeft ze haar biologische vader niet meer gezien. In het tweede boek gaat ze op zoek naar hem.
bildungsromans of ontwikkelingsromans
De boeken worden beschouwd als bildungsromans of ontwikkelingsromans. In de pakketten wordt daaraan aandacht besteed (wat zijn dat? welke andere soorten romans ken jij?), de veranderingen die Astrid ondergaat, worden besproken en benoemd.
Het realisme in het boek is ook een onderwerp, en de verbondenheid met maatschappelijke ontwikkelingen.
Dit tweeluik gaat over de plek van familie, de veranderingen in gezinnen, allerlei ontwikkelingen die te maken hebben met nieuw samengestelde gezinnen of families. Het gaat over het recht op geluk, en: wie houdt rekening met wie? Sommige situaties worden iemand opgedrongen -moeten kinderen zich altijd neerleggen bij de beslissingen van hun ouders en er het beste van maken, kan dat in redelijkheid altijd van ze gevraagd worden? Of moeten ouders rekening houden met de gevoelens en het (ontbreken van) welbevinden van hun kinderen?
Aan de hand van de boeken worden begrippen als identiteit, onafhankelijkheid, egoïsme en (on)geluk besproken. Dat gebeurt mede aan de hand van stellingen, zoals: Astrid is een voorbeeld, of Jongens gaan anders om met familieproblemen dan meisjes.
De afgelopen tijd heb ik op verschillende manieren zelf deelgenomen aan de behandeling van de pakketten op scholen.
Soms kom ik alleen aan het slot, als afsluiting van het lezen van het boek (de boeken) en een paar lessen erover, soms ook kom ik niet alleen aan het slot maar ook aan het begin, nog voor het lezen, en praat over schrijversschap, uitgevers, redacteuren en mijn thema’s, bespreek ook de buitenkant van de boeken, de omslagtekst, kortom alles wat direct en snel op te nemen is. En een enkele keer kom ik zelf niet, maar weet ik wel dat de behandeling van het pakket en de begeleiding van het lezen op niveau zijn uitgevoerd.
*
Homoseksualiteit als verplicht onderwerp op scholen.
Sinds vorig jaar is homoseksualiteit een verplicht onderwerp op scholen.
In een aantal van mijn boeken is homoseksualiteit een van de hoofdonderwerpen, in andere boeken komt het meer terloops aan de orde. Altijd is homoseksualiteit in mijn boeken iets dat vanzelfsprekend bij het leven hoort en dat iedereen op elk moment kan tegenkomen.
Mensen zijn verschillend, en reageren ook verschillend op wat ze zien en meemaken. Uiteenlopende achtergronden kunnen mensen scherp tegenover elkaar zetten maar soms ook verrassend bij elkaar brengen. Als dat laatste gebeurt, blijkt er een onderstroom te zijn die sterker is dan wat ze allemaal als bagage meedragen en die hen naar dezelfde weg leidt.
Homoseksualiteit brengt mij op onderwerpen als de verschillen tussen mensen, ook op de dwang en conformiteit waar velen op stuiten, op mannelijkheid en vrouwelijkheid, op verwachtingen en verlangens, op de vragen maar ook de kansen en mogelijkheden in een wereld waarin we samen vooruit moeten binnen politieke en sociale systemen.
jeugdroman geen probleemboek
Als homoseksualiteit in een (jeugd)roman voorkomt, wordt zo’n boek vaak als ‘probleemboek’ bestempeld. Ook gebeurt nu wel eens het tegenovergestelde: het is helemaal geen probleemboek. Bij het uitkomen van mijn boek ‘Tweesprong’ in 2002 overkwam mij zelf dat laatste en dat stemde me tevreden. Want natuurlijk wilde ik homoseksualiteit niet in de probleemhoek drukken.
Maar uiteindelijk zijn het etiketten die volledig buiten mij staan. Anderen verzinnen ze en je kunt er vervolgens mee geconfronteerd worden.
Ik kan niet zeggen dat mijn boeken vrij zijn van conflicten en ingrijpende of dramatische gebeurtenissen. Daaruit voortkomende problemen vallen niet uit te sluiten. Wat ik zelf wil is me verdiepen in mensen, in de verhoudingen tussen mensen, in gedragingen en eigenschappen, in maatschappelijke verschijnselen en ontwikkelingen. Romans en niet in de laatste plaats jeugdromans zijn daar heel geschikt voor.
Bij de behandeling van homoseksualiteit op scholen kunnen mijn boeken hun eigen rol spelen. Juist verbeelding, in deze gevallen in realisme geworteld, kan inzichten verbreden, onderwerpen ontwapenen, gesprekken losmaken.
‘Tweesprong’, ‘Dwaalsporen’ en ‘De vijfde jongen’ zijn drie boeken waarin homoseksualiteit een hoofdrol speelt, altijd in het perspectief van andere hoofdonderwerpen.
In ‘Tweesprong’ zijn dat onvoorwaardelijke liefde, schuldgevoel en eerlijkheid.
In ‘Dwaalsporen’ draait het om reacties van ‘de anderen’ op degene die iets wezenlijks van henzelf omverkegelt, in dit geval de jongen die weet dat hij een meisje is.
En in ‘De vijfde jongen’ spelen verschillende culturele achtergronden een hoofdrol.
De boeken kunnen de behandeling van homoseksualiteit speels maken, verlevendigen en verdiepen. Ook rond deze boeken bestaan al kleine lespakketten die zonodig uitgebreid kunnen worden.
Met mijn uitgeverij Clavis ben ik in overleg hoe we op de ontwikkeling in het onderwijs rond deze onderwerpen kunnen ingaan en hoe we deze verhalen op een betaalbare manier beschikbaar kunnen stellen, op de aanvrage van scholen.
Vormen als ‘book on demand’ is een moderne mogelijkheid om boeken die hun rol kunnen spelen binnen vakken in het middelbaar onderwijs, aan scholen te kunnen aanbieden.
Deze boeken kunnen zeker ook hun plek vinden binnen vakoverschreidende projecten waar Nederlands, maatschappijleer, kunstvakken en bijvoorbeeld ook geschiedenis aan meedoen.
Voor meer informatie: zie onder contact.